Από την Ευρωπαϊκή Ιδέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση Η ιστορική διάσταση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος 1923-2004 Το βιβλίο αυτό αποσκοπεί να ιστορήσει τη διαδρομή της ευρωπαϊκής ιδέας και της θεσμικής της ενσάρκωσης στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Με την παρούσα μορφή του αποτελεί ένα εισαγωγικό βοήθημα για τους φοιτητές των οποίων το γνωστικό αντικείμενο των σπουδών τους ταυτίζεται ή τέμνει το πεδίο της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Διεθνής Πολιτική Θεωρία η γοητεία του ρεαλιστικού λόγου Οι θεωρίες των Διεθνών Σχέσεων είναι «ενδιαφέρουσες» όχι μόνο για τις ουσιαστικές εξηγήσεις που προσφέρουν για τις πολιτικές συνθήκες στον σύγχρονο κόσμο, αλλά και ως εκφράσεις των ορίων της σύγχρονης πολιτικής φαντασίας, ιδιαίτερα όταν έρχονται αντιμέτωπες με επίμονα επιχειρήματα για θεμελιώδεις ιστορικούς και δομικούς μετασχηματισμούς και αλλαγές. Πέρα από την όποια αλλαγή, όμως, υπάρχει μία θεμελιώδης συνέχεια στην ανθρώπινη συμπεριφορά, μία συνέχεια που δεν μπορεί παρά να εκφραστεί ως τραγική αναγκαιότητα ή εργαλειακή αποτελεσματικότητα τόσο στην εφαρμοσμένη πολιτική όσο και στη διεθνή πολιτική θεωρία. Πρόκειται για την αέναη επιστροφή των πολιτικών ισχύος και την καθοριστική επιβεβαίωση κατεστημένων τελεολογιών, οι οποίες εξακολουθούν να προσφέρουν την πιο συνεκτική ερμηνεία των σύγχρονων γεγονότων. Το βιβλίο αυτό είναι μία προσπάθεια να αναδειχθεί η εννοιολογική συμβατότητα των ρεαλιστικών θεωρητικών υποθέσεων με τις σύγχρονες εξελίξεις στη διεθνή πολιτική και η αέναη ικανότητά τους να εξηγούν έγκυρα τις σύγχρονες Διεθνείς Σχέσεις. Αυτό επιχειρείται στο πλαίσιο ενός διαλόγου με τις επιστημολογικές και οντολογικές αμφισβητήσεις της ρεαλιστικής θεωρίας και σκέψης και ενάντια σε κανονιστικά, μετανεωτερικά επιχειρήματα που δεν μπόρεσαν στο παρελθόν και δεν φαίνονται ικανά να κλονίσουν στο μέλλον την ορθότητα, την επιστημολογική λιτότητα και τη γοητεία του Ρεαλιστικού Λόγου.

Ευρωπαϊκό Δίκαιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Η παρούσα έκδοση, καταγράφει τις τρέχουσες θεσμικές εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χώρο, όπου αναπτύσσεται η πολυδιάστατη δραστηριότητα κρατών –μέσω διαδικασιών διακυβερνητικής συνεργασίας και ολοκλήρωσης– και διεθνών οργάνων, που ενσωματώνει και την προαγωγή και προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των μειονοτήτων. Εστιάζεται στις βασικές εκφάνσεις αυτής της συνεργασίας, δηλαδή στους κύριους Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς: το Συμβούλιο της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη. Εξ ου και ο όρος Ευρωπαϊκό Δίκαιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αποτυπώνονται το ισχύον δίκαιο και οι πολιτικές των εν λόγω θεσμών, με ιδιαίτερες αναφορές σε επιμέρους μηχανισμούς, διαδικασίες και όργανα στο συγκεκριμένο πεδίο. Περιλαμβάνονται επίσης και θεσμικά κείμενα τα οποία συνδέουν την θεωρία με την πρακτική στο πεδίο της προαγωγής και προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των μειονοτήτων.

Η Γεωγραφία στις Διεθνείς Σπουδές Μία Γεωγραφική Προσέγγιση της Σύγχρονης Διεθνούς Κοινότητας Η προσέγγιση της έρευνας αυτής δεν αφορά απλά και μόνον στη γεωφυσική παρουσίαση του πλανήτη Γη, ούτε όμως και τη στείρα γεωπολιτική καταγραφή της κρατικής υπόστασης, με όλες τις παρεπόμενες της εθνικής κυριαρχίας επιρροές της στο θαλάσσιο και όχι μόνο χώρο. Ως στόχος τέθηκε από την αρχή η προσπάθεια σύζευξης της γεωγραφικής πραγματικότητας, τόσο με την εξέλιξη της σύγχρονης, οργανωμένης διεθνούς κοινότητας, όσο και με την αναθεωρημένη διάσταση του αναπτυξιακού φαινομένου, όπως αυτό προήλθε μέσα από τη σχετικά πρόσφατη πολυδιάστατη θεώρησή του, κυρίως μετά τη δεκαετία 1980. Το όλο εγχείρημα διανθίζεται ασφαλώς με τη συμπληρωματική παράθεση πληθώρας Χαρτών, γεωφυσικών και πολιτικών, καθώς και αναλυτικών Πινάκων, Σχεδιαγραμμάτων, ακόμη και Φωτογραφιών, που αναδεικνύουν τα επιμέρους συμπεράσματα αναφορικά με την επιρροή του συνόλου των γεωγραφικών δεδομένων στη διαμόρφωση των Διεθνών Σπουδών τον 21ο αιώνα. Σε κάθε περίπτωση, οι επιμέρους κλάδοι της επιστήμης της γεωγραφίας, όπως αυτή αφορά στην παρούσα μελέτη, εντοπίζονται στην προσπάθεια καταγραφής και ανάδειξης των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στη φυσική γεωγραφία, την πολιτική γεωγραφία και την ανθρωπογεωγραφία. Και οι τρεις αυτοί κλάδοι απαντούν στην περιέργεια του επιστήμονα/ερευνητή διεθνολόγου, ο οποίος διακατέχεται από την προσπάθεια ερμηνείας της σύγχρονης διεθνούς πραγματικότητας, σε επίπεδο ανάλυσης των σχέσεων ανάμεσα στα οργανωμένα κράτη, αλλά και τους λαούς που συναποτελούν τη διεθνή κοινωνία.

Μετακεμαλισμός Με την εκ του σύνεγγυς προσέγγιση των εξελίξεων, ορατών και μη, που λαμβάνουν χώρα στην Τουρκία και είναι αντιληπτές σε καθημερινή βάση, διαπιστώνει κανείς πως ο κεμαλισμός ως πολιτική φιλοσοφία, κρατική ιδεολογία και θεμέλιο του πολιτικού συστήματος, έφθασε στο τέλος του, τουλάχιστον υπό την μορφή και τη μεθοδολογία πολιτικής υπό την οποία λειτούργησε για 75 και πλέον χρόνια. Η Τουρκία αλλάζει ραγδαία σε όλα τα επίπεδα του πολιτικού της συστήματος κυρίως όμως στις δομές εξουσίας. Είμαστε μάρτυρες μιας συντελούμενης δομικής αλλαγής στην χώρα αυτή σήμερα, που σηματοδοτεί μια επαναστατική και ταυτόχρονα δραματική πορεία επεισοδιακής μετεξέλιξης του κεμαλικού πολιτικού συστήματος, που οικοδόμησε ο Μουσταφά Κεμάλ, ο «Μεγάλος Ηγέτης των Τούρκων», και κυριολεκτικά δημιουργός του τουρκικού κράτους, σ’ ένα απροσδιόριστο και καθόλου εύκολα προβλέψιμο μόρφωμα ενός ιδιότυπου, εξαιρετικά ασυνήθιστου στην επιστήμη και την πολιτική, πολιτικού συστήματος μιας «Ισλαμικής Δημοκρατίας δυτικού τύπου».

Ο Λόγος των Κοινωνικών Επιστημών Μια Εισαγωγική Πλοήγηση Ο Λόγος των Κοινωνικών Επιστημών του Δημήτρη Χρυσοχόου προσφέρει μια πρωτότυπη πλοήγηση στο μεγάλο και δύσκολο κόσμο της φιλοσοφίας, μεθοδολογίας και ιστορίας των κοινωνικών επιστημών και προβάλλει με σαφήνεια, οργάνωση και περιεχόμενο τις μεγάλες προσπάθειες του παρελθόντος και του παρόντος για βαθύτερη και ακριβέστερη γνώση των φαινομένων της κοινωνικής ζωής. Ιδιαίτερα χρήσιμη είναι και η συγκέντρωση και εξήγηση στο τέλος του βιβλίου όρων του ευρύτερου επιστημολογικού χώρου και του χώρου των κοινωνικών επιστημών. Ο προσεκτικός αναγνώστης του έργου αποκτά βαθύτερη γνώση της γενικής μεθοδολογικής συγκρότησης των κοινωνικών επιστημονικών κλάδων και της πολυεπίπεδης προσέγγισης ενός γνωστικού αντικειμένου, για το οποίο γνωστική-πληροφοριακή στάση, ηθική αξιολόγηση και κανονιστική ρύθμιση είναι εξίσου σημαντικοί σκοποί για την ανθρώπινη σκέψη και πράξη. Π. Α. Γέμτος, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. Πρύτανης Το βιβλίο αυτό επαναφέρει την αξία της κοινωνικής ευαισθησίας και τον «λόγο» που τη συνοδεύει στο προσκήνιο. Από την άποψη αυτή υπερβαίνει τις συνήθεις επιστημολογικές ανησυχίες και ενδίδει –όπως οφείλει σε ώρες κρίσης– στην ανάγκη ενός υπεύθυνου και ανοικτού διαλόγου. Επισημαίνοντας τις ιεραρχίες στις οποίες προσφεύγουμε, ή και καταφεύγουμε, επιδιώκει να κινητοποιήσει τον κοινωνικό επιστήμονα και να του ζητήσει να τοποθετείται και να αποφαίνεται. Και πράγματι, ο Δ. Χρυσοχόου, με αναφορά στο πρόβλημα της διάκρισης ανάμεσα σε αξιολογικές κρίσεις και πραγματικά γεγονότα, καλεί τον αναγνώστη του να προβληματισθεί και εκείνος – όχι οριστικά απέναντι στο αληθές και στο μη αληθές, όχι απέναντι στο «όντως ον» και στο «δέον», αλλά απέναντι στη σχετικότητα ως μέτρο διανοητικής ευπρέπειας. Ο συγγραφέας δεν είναι οπαδός Σχολής, αλλά κριτικός στοχαστής, ανεμπόδιστα εκχωρημένος στον έλεγχο των τρίτων. Υπό μία προϋπόθεση: ότι τη μελέτη του θα τη διαβάσουν, όποιοι αποφασίσουν από αυτήν να ευεργετηθούν, ως ακέραιη ενότητα. Α.-Ι. Δ. Μεταξάς, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Οι Σχέσεις Αθηνών-Λευκωσίας και το Κυπριακό 1977-1988 Στόχος της μελέτης είναι να αναδείξει τις σχέσεις Αθηνών-Λευκωσίας στο πλαίσιο της ιστορικής εξέλιξης και της διαδικασίας επίλυσης του κυπριακού τη δεκαετία 1977-1988. Την ίδια στιγμή, μέσα από τη μελέτη επιχειρείται να καλυφθεί ένα χρονολογικό κενό σε σχέση με την ιστορία του κυπριακού τα κρίσιμα χρόνια 1977-1988, περίοδο κατά την οποία αναπτύχθηκαν σημαντικές πρωτοβουλίες για επίλυση του προβλήματος και έλαβαν χώρα σημαντικές πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό του νησιού και την Ελλάδα, που επηρέασαν την πορεία του προβλήματος. Μέσα από την παρουσίαση και ανάλυση των γεγονότων, η μελέτη, ανάμεσα σε άλλα, επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα, όπως το πώς η συνεργασία ανάμεσα στα δύο κράτη επηρέασε τις εξελίξεις στο κυπριακό, κατά πόσον υπήρχε στρατηγική και σχεδιασμός για το κυπριακό, αν υπήρχε ιεράρχηση στόχων, κατά πόσον είχαν τεθεί, από Αθήνα και Λευκωσία, «κόκκινες γραμμές» σε σχέση με τις βασικές πρόνοιες της προσδοκώμενης λύσης του κυπριακού, εάν ήταν εποικοδομητική και αποτελεσματική η σχέση ανάμεσα στις δύο πρωτεύουσες, ποιος ο ρόλος των εκάστοτε ηγετών και πρωταγωνιστών της εποχής σε Ελλάδα και Κύπρο, ως προς τον τρόπο που εξελίχθηκαν οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο πρωτεύουσες, αλλά και ως προς την πορεία του προβλήματος την κρίσιμη περίοδο 1977-1988.

Περί του ανθρωπιστικού χώρου 21ο αιώνα Ανάδυση, διαστάσεις, νομικό πλαίσιο για αποτελεσματική και νόμιμη ανθρωπιστική δράση «Ο Ανθρωπιστικός Χώρος προσεγγίζεται πιο αποτελεσματικά, όχι μέσα από τις απειλές και τους κινδύνους που υφίσταται, από την πολιτικοποίηση της ανθρωπιστικής δράσης και τη διασύνδεσή της με ευρύτερους στόχους, αποκατάστασης της ειρήνης και ασφάλειας, αλλά μέσα από τα συστατικά του, το νομικό πλαίσιο κανόνων και αρχών, που διασφαλίζουν την ελεύθερη και ασφαλή πρόσβαση ανθρωπιστικών οργανώσεων σε πληθυσμούς σε ανάγκη και, τελικά, την ανταπόκρισή τους σε αυτή την ανάγκη. Ακόμη κι αν ο Ανθρωπισμός ως ιδέα, αρχή, Χώρος ή ζητούμενο, ως έννοια και ως περιεχόμενο είναι συχνά υποκειμενικός και διαφέρει αναλόγως του εάν οράται από την οπτική των ανθρωπιστικών οργανώσεων, από κυβερνήσεις, ή από ενοποιημένες επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών, το ανθρωπιστικό μήνυμα τελικά δεν φαίνεται να χάνεται...»